Na het overlijden van één of beide ouder(s) moeten de erfgenamen een beslissing maken over het huis. Meestal is de verkoop van het huis van overleden ouders financieel de beste keuze, maar soms zijn er andere mogelijkheden. In deze emotionele periode is het belangrijk je hierover deskundig te laten informeren. Zo hebben alle erfgenamen straks een goed gevoel over de afhandeling.
Inhoud artikel
Vruchtgebruik langstlevende
Het komt vaak voor dat partners elkaar het vruchtgebruik van de woning nalaten. De woning wordt in het geval van het overlijden van een van de ouders het ‘naakte’ eigendom van de kinderen of andere erfgenamen, maar de langstlevende erft het vruchtgebruik van de woning. Het vruchtgebruik moet bij de fiscus worden aangegeven. En die zal daar een erfbelasting op heffen in functie van de waardebepaling van het vruchtgebruik.
De erfgenamen zijn verder verplicht de vruchtgebruiker in de woning te laten wonen, ook als zij de woning willen verkopen. Als de vruchtgebruiker de woning wil verkopen, moeten de erfgenamen hiermee instemmen. De opbrengst van de verkoop wordt dan verdeeld onder de vruchtgebruiker en de erfgenamen.
Volledig eigendom langstlevende
De langstlevende partner kan ook volledig eigendom van de woning erven. Ook in dit geval geldt een vrijstelling van de erfbelasting. Het stel moet dan wel getrouwd, wettelijk samenwonend of feitelijk samenwonend zijn geweest. In plaats van erfbelasting moet de langstlevende wel registratierechten van 10% van het ‘aangewassen’ deel betalen. De langstlevende kan nu volledig zelf beslissen of hij of zij het huis wil verkopen of het wil aanhouden.
Inkoop erfgenaam
Als beide ouders zijn overleden of de erfgenamen het naakte eigendom van de woning hebben geërfd, kan de woning verkocht worden aan een van de erfgenamen. In plaats van ‘verkopen’ wordt dit ‘inkopen’ genoemd en dit is een fiscaal interessante mogelijkheid. De erfgenaam die zich inkoopt hoeft hierover namelijk geen registratierechten te betalen. Hij of zij is enkel verantwoordelijk voor het delingsrecht en de notariskosten – samen ongeveer 2% van de waarde van de woning.
Het moet voor de erfgenaam uiteraard wel financieel mogelijk zijn zich in te kopen. Omdat de rest van de erfgenamen ook recht hebben op hun erfdeel, moet de inkoper hen een oplegsom betalen. Dit proces is vergelijkbaar met het uitkopen van een partner na een scheiding of relatiebreuk . Ook moeten alle erfgenamen het voor deze optie gezamenlijk eens worden over de verkoopprijs van de woning.
Verkoop van de woning
In de meeste gevallen wordt een woning na het overlijden van beide ouders op de openbare markt verkocht. Vaak is dit noodzakelijk om met de opbrengst de erfbelasting te kunnen betalen. De verkoop van een woning als erfenis werkt in theorie hetzelfde als een normale verkoop. In de praktijk moet echter ook rekening gehouden worden met de wensen van de verschillende erfgenamen en het regelen van de erfbelasting. Zo is de procedure voor de notaris wat ingewikkelder en is het bij een minderjarige of wilsonbekwame erfgenaam noodzakelijk een vrederechter in te schakelen.
Vraag advies bij een vastgoedmakelaar
Het huis van je overleden ouders verkopen blijkt in de praktijk een emotioneel proces. Daarbij moeten soms lastige beslissingen gemaakt worden. Wat gebeurt er met een eventuele nog openstaande hypothecaire lening? Hoe verkoop je een woning die wellicht niet meer in al te beste staat verkeerd? Waar moet je rekening mee houden met het oog op de erfbelasting? Laat je tijdens de verkoop door een professionele vastgoedmakelaar adviseren. Op deze manier kan je deze periode zonder al te veel extra rompslomp doorkomen.
